Μια πρόταση μου που αφορούσε αλλαγές στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής στο Λύκειο και είχε παρουσιαστεί στο συνέδριο με θέμα τη

«Διασφάλιση της ποιότητας του  Εκπαιδευτικού Έργου» που διοργάνωσε το 2^ο Γραφείο Δ.Ε. Γ΄Αθήνας (2005).

    και είχε κατατεθεί στη Δ/νση Φ.Α. του ΥΠ.Ε.Π.Θ. για αλλαγές στο μάθημα της Φ.Α. στο Λύκειο (01-12-2000). Η πρόταση κατατέθηκε και στο 1^ο Εθνικό Συνέδριο Σχολικού Αθλητισμού και Φ.Α. (2003) μέσω του προϊσταμένου Φ.Α Γ΄Αθήνας. και δημοσιεύτηκε στα περιοδικά « Φ.Α. και  sports» της  Π.Ε.Π.Φ.Α. και «Προσανατολισμοί».

Από τότε έγιναν κάποιες αλλαγές κυρίως ως προς την αύξηση ωρών στις τάξεις του Λυκείου αλλά νομίζω ότι  ο κύριος κορμός της πρότασης παραμένει επίκαιρος και μπορεί να δώσει αφορμή για προβληματισμούς.

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ

Είναι γεγονός ότι το μάθημα της Φ.Α. στο Λύκειο βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία και χρειάζονται προσπάθειες από όλους για να ξαναβρεί το κύρος του.

Πιστεύω ότι πρέπει να βλέπουμε μπροστά και να δημιουργούμε προϋποθέσεις, ώστε το ενδιαφέρον των παιδιών να τονώνεται και το μάθημα να αναβαθμίζεται.

Πρέπει η Φ.Α. να προσφέρει την κίνηση, την ψυχαγωγία, τη γνώση των αθλημάτων αλλά και τον προβληματισμό για τα διάφορα θέματα που αφορούν τον αθλητισμό και άμεσα ή έμμεσα είναι συνδεδεμένα με τα κοινωνικά προβλήματα αντιμετωπίζουν οι νέοι.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σας παρουσιάσω μια πρόταση, που ίσως δώσει ιδέες και βοηθήσει όσους θα ήθελαν να ασχοληθούν και πιστεύουν ότι πρέπει να γίνουν κάποιες αλλαγές στον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος της Φ.Α. στο Λύκειο, ούτως ώστε αυτό να αναβαθμιστεί και να πάρει τη θέση που του ανήκει στην εκπαίδευση. Η πρότασή μου αυτή έχει κατατεθεί στο αρμόδιο γραφείο του ΥΠ.Ε.Π.Θ. και στον υπεύθυνο πάρεδρο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

Με τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί μέχρι σήμερα στο πρόγραμμα του Λυκείου το μάθημα της Φ.Α. γίνεται 2 ώρες την εβδομάδα στην Α’ Λυκείου και το α’ τετράμηνο και 1 ώρα το β’ τετράμηνο. Στη Β’ Λυκείου 2 ώρες τη βδομάδα και στη Γ’ Λυκείου 1 ώρα. Οι ώρες που διατίθενται για το μάθημα είναι πολύ λίγες και αν τις δούμε συνολικά κατ΄ έτος γίνονται στη Γ’ Λυκείου περίπου 25-28 εκ. των οποίων ζήτημα να γίνουν πραγματικά σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα 15-18 ώρες το έτος. Κάτι αντίστοιχο για την Α’ Λυκείου και λίγες περισσότερες στη Β’ Λυκείου. Ελάχιστος σίγουρα, χρόνος για ουσιαστική δουλειά όσο φιλότιμες και αν είναι οι προσπάθειες καθηγητών Φυσικής Αγωγής να αντιπαλέψουν το ήδη βαρύ –φορτωμένο πρόγραμμα των μαθητών.

Προτείνω λοιπόν να γίνεται το μάθημα της Φ.Α. 2ωρο συνεχόμενο ανά εβδομάδα κατά προτίμηση τις δύο πρώτες ή τις δύο τελευταίες ώρες του ωρολογίου προγράμματος.

(Αν στην Α’και Γ’Λυκείου μείνει μία ώρα την εβδομάδα το 2ωρο να γίνεται κάθε 15 ημέρες). Τα δίωρα αυτά να περιλαμβανομένου (Καλαθόσφαιρα, Πετόσφαιρα, Χειρόσφαιρα, Παραδοσιακούς Χορούς) όπως τα μέχρι τώρα αναλυτικά προγράμματα. Επίσης να εμπλουτισθούν και με άλλα αθλήματα που δεν είναι δυνατόν να γίνουν σωστά ή και καθόλου στις αυλές των σχολείων όπως Ποδόσφαιρο, Στίβος, Κολύμβηση, Επιτραπέζια Αντισφαίριση, Αντισφαίριση, Πεζοπορία, Ορειβασία αλλά και τα άγνωστα αθλήματα των Ολυμπιακών Αγώνων (Μπέιζμπολ, , Σόφτμπολ, Χόκεϊ επί χόρτου, Μπάντμιντον). Οι χώροι που μπορούν να διδάσκονται αυτά τα αθλήματα προτείνεται να είναι τα αθλητικά κέντρα, τα κολυμβητήρια, τα κλειστά γυμναστήρια που ανήκουν στη Γ.Γ.Α. στους Δήμους ή στο Υπουργείο Παιδείας.

Στη διδασκαλία και εξάσκηση στα διάφορα αθλήματα τους μαθητές θα μπορούν  να βοηθούν εκτός από τους καθηγητές Φυσικής Αγωγής του σχολείου, γυμναστές με την αντίστοιχη ειδικότητα που θα προσλαμβάνονται από την Γ.Γ.Α. ή την Γ.Γ. Νέας Γενιάς και θα απασχολούνται και στα προγράμματα μαζικού αθλητισμού των Δήμων.

Τα αθλητικά κέντρα, κολυμβητήρια, κλειστά γυμναστήρια, να παραχωρούνται εναλλάξ σε κάθε σχολείο του Δήμου που με τη σειρά του θα προγραμματίζει για όλο το χρόνο με ποια με ποια αθλήματα εκ περιτροπής θα ασχολείται.

Αυτό προϋποθέτει, βέβαια, συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (Διευθυντές, καθηγητές Φ.Α., διευθυντές αθλητικών κέντρων, υπευθύνους των Δήμων). Συνεργασία, χρήσιμη από κάθε άποψη, παρά τις αναμενόμενες δυσκολίες.

Μια δυο φορές το χρόνο θα μπορούν οι μαθητές της κάθε τάξης να επισκέπτονται κάποια κοντινά βουνά, για να έρθουν σε επαφή με τα αθλήματα του βουνού (πεζοπορία, ορειβασία ήπιας μορφής, υπαίθρια ζωή). Επίσης κατά περιοχή και σύμφωνα με τις τοπικές συνθήκες θα μπορούν οι μαθητές να απασχολούνται με αθλήματα διαδεδομένα στην περιοχή τους (χιονοδρομίες, κωπηλασία, ιστιοπλοϊα, ποδηλασία). Ενδεχομένως θα μπορούσαν οι μαθητές να επιλέγουν κάποια από τα παραπάνω αθλήματα ή δραστηριότητες για να μην υπάρχει συνωστισμός και μειωμένο ενδιαφέρον.

Παράλληλα με συζητήσεις με προβολές βιντεοταινιών, διαφανειών, στο σχολείο (ιδίως όταν ο καιρός δεν επιτρέπει την άθληση στο ύπαιθρο) για διάφορα θέματα κοινωνικού ενδιαφέροντος που σχετίζονται με τον αθλητισμό, όπως ο χουλιγκανισμός, η βία στα γήπεδα, ο φανατισμός ή άλλα γενικότερου ενδιαφέροντος και επίκαιρα όπως οι Ολυμπιακοί του 2004 και η ιστορία των Ολυμπιακών αγώνων, αυξάνεται το ενδιαφέρον και η αγάπη των μαθητών για το μάθημα. Τις βιντεοταινίες και τις διαφάνειες που μπορούν να περιλαμβάνουν θέματα από τα παραπάνω αλλά και κανονισμούς και τεχνικές διαφόρων αθλημάτων μπορεί να τις διαθέτει το Υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με την Γ.Γ.Α. και τις Ομοσπονδίες των αντίστοιχων αθλημάτων.

Γεγονός είναι ότι τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν θα είναι πολλά και ποικίλα. Ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα όπου οι χώροι άθλησης δεν επαρκούν ή όπου τα σχολεία μοιράζονται σε πρωινό και απογευματινό κύκλο. Πιστεύω όμως ότι με μια πιο διεξοδική και εμπεριστατωμένη μελέτη και σωστό προγραμματισμός από ανθρώπους που γνωρίζουν τον τρόπο λειτουργίας τόσο των σχολείων όσο και των αθλητικών χώρων, μπορεί να λύσει πολλά από αυτά.

Δεν παραβλέπω, επίσης, ότι προβλήματα ίσως υπάρξουν και μεταξύ των καθηγητών της φυσικής αγωγής, και θα χρειαστεί χρόνος για να πεισθούν περί του αξιόλογου του νέου προγράμματος. Πρέπει να γίνει μια βαθιά τομή, στο θέμα προγραμματισμός και να δοθούν ίσως και κάποια κονδύλια παραπάνω για να έχει επιτυχία το εγχείρημα. Είναι όμως χρέος όλων μας προς τη νέα γενιά, η ενίσχυση των ενδιαφερόντων τους, η ανάπτυξη και η αγάπη προς την κίνηση και το αθλητικό δρώμενο κάθε μορφής, ώστε να ξεφύγουν από την ρομποτοποίηση της καθιστικής στείρας γνώσης. Άλλωστε κάθε χρόνο διατίθενται για αθλητικό υλικό που χρειάζεται το μάθημα της Φ.Α. ελάχιστα χρήματα ή τουλάχιστον ελάχιστα φτάνουν στα σχολεία (2-5 μπάλες βόλεϊ και μπάσκετ το χρόνο).

Βασική προϋπόθεση σίγουρα αποτελεί η προσπάθεια για ένα σχολείο ανοιχτό στις προκλήσεις της εποχής, ένα σχολείο που προτρέχει της εποχής του και που δε σταματά στα στενά όρια των τοίχων και την περίφραξη της αυλής.

Τέλος, θα ήθελα να τονίσω την αναγκαιότητα της τόνωσης και της προβολής του μαθήματος της φυσικής αγωγής στο Λύκειο, σε μια εποχή όπου οι μαθητές ιδιαίτερα των μεγάλων πόλεων, τελευταία όμως και της υπαίθρου, στερούνται όλο και περισσότερο την κίνηση, την άσκηση, και το παιχνίδι, που τόσο χρήσιμα και απαραίτητα είναι για την ηλικία τους.

                                Μπάλλος Στυλιανός

Καθηγητής Φ.Α.

Υποδ/ντής 6^ου Γυμνασίου Χαϊδαρίου

Χαϊδάρι 1-12-2000